Waarom onduidelijke taal een probleem is en je altijd shit overhoudt. đ«
Ik hielp een gemeente bij het beschrijven van de technische eisen voor een nieuwe ICT werkplek. De beheerders hadden alvast een opzetje gemaakt en ik zag de ellende al beginnen toen ik de eerste alinea las:
âEis 1: De werkplek moet snel en soepel opstartenâ
Toen ik voorzichtig vertelde dat ik dat wat vaag vond, kreeg ik glazige blikken terug. âHoezo?â
âNou, hoe ga je beoordelen of een aangeboden werkplek snel genoeg is? Is 1 minuut snel? Of 2 minuten? 3 misschien? En wat bedoel je eigenlijk met soepel? Moet je hem kunnen dubbelvouwen?â đ€š
Toen viel langzaam het kwartje.
Weet je, specifiek en duidelijk genoeg zijn is moeilijk. En zelfs als je enorm je best doet lukt het nooit helemaal. Voeg acht paginaâs details toe. Maak het SMART voor mijn part. Verifieer vier keer of het echt duidelijk is.
Er blijft toch shit over.
En dat komt door onze taal.
Kijk, onze taal is prachtig. Hoe zouden we zonder moeten? En onze taal is ook vaag.
Vraag voor de gein eens aan vijf mensen wat hun persoonlijke betekenis is van het woord âprofessionaliteitâ. Je krijgt geheid vijf verschillende betekenissen terug. Ja, er zal best overlap in zitten. Maar nog meer verschillen. đ
Het maakt niet uit met welk woord je dat testje doet. Probeer respect, soepel, bereidwilligheid, liefde, voldoening of verdriet. Het resultaat is hetzelfde.
Dus als je een zin uitspreekt of je schrijft hem op, dan moet je eigenlijk voor ieder woord toelichten wat je ermee bedoelt. Daar gebruik je dan natuurlijk ook weer woorden voor. Die je ook moet uitleggen. Waarvoor je dan weer woorden gebruikt. Enzovoorts. Daar kom je natuurlijk nooit uit.
En daarom blijft er, hoe je ook je best doet, altijd onduidelijkheid, ruis, shit over.
Daarom is communicatie âzo dicht mogelijk langs elkaar heen pratenâ. En daar moet je al meer dan genoeg moeite voor doen.
Eigenlijk is het een wonder dat we elkaar af en toe wel eens een beetje begrijpen. đ
Onduidelijke taal is niet voor niets een van de belangrijkste onderwerpen van mijn schrijftrainingen.